Lösante Blog

Omurgamızın Önemi

Omurga; gövdemizin, kas-iskelet ve hareket sistemimizin temel yapısıdır. Başımız, kol ve bacaklarımız bu temel yapı üzerine oturmuş veya bağlanmış vücudumuzun parçalarıdır. Gövdenin orta direğini oluşturan omurga, ona hareket olanağı verir ve oluşturduğu kanal sayesinde, bu kanal içinde yer alan omuriliği ve ondan çıkan sinir köklerini korur.

24 omur kemiğinin üst üste dizilerek oluşturduğu omurga, boyun, sırt ve bel bölgelerinden oluşur. Sağlıklı bir omurga, arkadan bakıldığında düz bir doğru üzerindeyken, yandan bakıldığında yayvan bir “S” harfi şeklinde görülür. Boyun ve bel bölgelerinde bir çukurluk (lordoz), sırt bölgesinde ise hafif bir kamburluk (kifoz) vardır. Bu eğriliklere “omurganın doğal eğrilikleri” denir. Omurganın doğal eğrilikleri bizi dengede tutar ve vücut ağırlığının omurga üzerinde dengeli bir şekilde dağılmasını sağlar.

Skolyoz Nedir?

Skolyoz, arkadan bakıldığında düz bir doğru üzerinde olması gereken omurganın yana doğru eğilmesidir. Bu eğilmeye, omurganın kendi ekseni etrafında oluşturduğu dönme hareketi de eşlik eder. Bu dönme hareketi, skolyoza bağlı olarak gövdede oluşan şekil bozukluğunun en önemli nedenidir. Çoğu zaman skolyoz ile birlikte, omurganın yandan bakıldığında gördüğümüz doğal eğriliklerinde de değişiklikler (kifoz veya lordoz) meydana gelebilir.

Skolyoza Ne Sebep Olur? Genetik mi, Sonradan mı Gelişir?

Skolyozun nedenleri farklılık gösterebilir. Skolyoz vakalarının önemli bir kısmında belirgin bir neden saptanamaz. Bu gruba idiyopatik skolyoz adı verilir. Bir kısmı ise, omurganın anne karnında gelişimi sırasında meydana gelen oluşum bozukluklarına bağlıdır; bu durumlara doğumsal (konjenital) skolyoz denir. Ayrıca bazı nörolojik veya kas hastalıklarında da skolyoz gelişebilir.

Skolyoz Kalıtsal Olabilir mi?

Skolyozda aile öyküsü önemli bir etkendir. Düşük de olsa, sebebi belli olmayan skolyozlarda kalıtsal geçiş olasılığı vardır. Ancak doğumsal skolyozlarda bu risk daha fazladır. Genetik yatkınlık, özellikle ergenlik döneminde ortaya çıkan skolyoz vakalarında rol oynayabilir.

Hangi Yaşlarda Görülür?

Doğuştan olanlarda eğrilikler, erken çocukluk döneminde fark edilir. Sebebi belli olmayan grupta erken başlayanlar olabildiği gibi, belirtileri ergenlik döneminde ortaya çıkanlar da olabilir. Nedeni ne olursa olsun, omurgadaki eğrilikler omurganın uzaması ile artış gösterir. Bu nedenle skolyoz erken yaşlarda başlamış olabilir; ancak anne ve babalar tarafından belirtiler gözle görülür hale gelince daha ileri yaşlarda fark edilmiş olabilir.

Cinsiyet Farkı Gösterir mi?

Skolyozun görülme sıklığı, nedeni ve yaş grubuna göre cinsiyet farklılığı gösterebilir. Doğumsal (konjenital) skolyoz vakalarında cinsiyet farkı gözlemlenmezken, idiyopatik skolyoz yani nedeni bilinmeyen skolyoz türlerinde durum farklıdır.

Özellikle ergenlik döneminde skolyoz, kız çocuklarında erkeklere göre daha sık görülür. Küçük yaşlarda cinsiyetler arasında fark olmasa da, büyüme çağında bu oran kızlar lehine artış gösterir.

Çocuğumda Skolyoz Olduğunu Nasıl Anlarım?

Doğumsal skolyozlarda, erken bebeklik döneminde omurgada veya gövdede bir asimetri fark edilebilir. Bu durumlarda doğumsal başka organ sorunlarının da bulunabileceği ve bunlara ait belirtilerin de olabileceği bilinmelidir.

En çok fark edilen belirti, iki omuz arasındaki dengesizliktir. Bir omuz, diğerine göre daha aşağıda yer alabilir. Sırttan bakıldığında gövdede asimetri olduğu görülebilir. Kürek kemikleri aynı seviyede olmayabilir. Biraz daha ilerlemiş durumlarda, yine sırttan bakıldığında gövdenin bir yarısının daha çıkıntılı, diğer yarısının daha çökük olduğu; bir tarafta bel oyukluğunun daha fazla olduğu gözlenebilir. Belirtilerin bu kadar belirgin olmadığı durumlarda öne eğilme testi yapılabilir. Burada çocuk belinden 90 derece eğilmiş durumdayken, arkadan ya da önden bakıldığında, sırt yüksekliğinin her iki tarafta eşit olmadığı, bir tarafın daha yüksekte kaldığı görülebilir. Bu, skolyoz tanısında erken bulgulardan biridir ve çok değerlidir.

Çocuklarda Skolyozda Erken Tanı Neden Önemlidir?

Doğumsal veya erken başlayan diğer skolyozlar ile bazı sinir ve kas hastalıklarına bağlı skolyozlarda, patolojik tablonun ağırlığına göre omurgadaki eğrilik ile birlikte göğüs kafesinin ve dolayısıyla akciğerlerin gelişimi engellenebilir. Bu durumda solunum yetmezliğine bağlı hayati sorunlarla karşılaşılabilir. Bu nedenle erken tanı çok önemlidir. Erken tanı konulmuş olgular yakından izlenerek ve gerekli girişimlerde bulunularak, eğriliğin ilerlemesi önlenebilir.

Ne Zaman Doktora Başvurmalıyım?

Yukarıda söz ettiğimiz belirtilerin varlığı ve aile öyküsü olduğunda uzman bir doktora başvurulmalıdır. Omurga büyürken eğriliklerde de artma olacağından, büyüme yaşı tamamlanıncaya kadar -başka bir şekilde gereksinim duyulmadıkça- altı ay aralıklarla takip edilmelidir.

Skolyoz Nasıl Tedavi Edilir?

Her hastanın kendine göre özellikleri vardır ve buna göre tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesi gerekir. Ancak klinik tabloya göre şu tedavi yöntemleri uygulanır:

• Eğriliğin 20 derecenin altında olduğu büyüyen çocuklar, belirli aralıklarla klinik ve radyolojik kontrollerle takip edilir.
• Büyüyen çocuklarda, eğriliğin 20 derecenin üstünde olduğu ya da takip edilen ve bu derecenin üstüne çıkan eğriliklerde korse tedavisi uygulanır.
• Eğriliğin 40 derecenin üstünde olduğu durumlar ise cerrahi seçenekler açısından değerlendirilmelidir.

Cerrahi Tedavi İçin Uygun Yaş Nedir?

Cerrahi tedavi için en uygun dönem, omurga uzamasının sonlandığı dönemdir. Ancak hızlı ilerleyen eğriliklerde ve bazı doğumsal eğriliklerde daha erken yaşlarda cerrahi girişim yapmak gerekebilir.

Spor ve Egzersiz Skolyozu Tedavi Eder mi? Ne Kadar Etkilidir?

Yanlış olarak skolyoz olarak değerlendirilen, ancak yapısal özellik taşımayan duruş bozukluklarına bağlı eğrilikler, uygun egzersiz uygulamaları ile düzelebilir. Ancak yapısal eğrilikler spor veya egzersiz ile tedavi edilemez. Fakat uygun egzersiz programı ve korse yardımı ile eğriliğin artışı önlenebilir. Bununla birlikte eğriliğe bağlı olarak bozulmuş kas dengesinin desteklenmesinde egzersizin önemi büyüktür. Ayrıca, korse tedavisi gören veya cerrahi tedavi uygulanmış hastalarda da, gövde kaslarının zayıflamasına engel olmak ve kasları güçlendirmek amacıyla egzersiz ve uygun sportif faaliyetler tedaviyi destekleyici nitelik taşır.

Cerrahi Tedavi ile Skolyoz Tamamen Düzeltilebilir mi?

Yaşı çok ilerlememiş, omurga esnekliğinin korunmuş olduğu ve omur kemiklerinin anatomik şeklini kaybetmediği olgularda, eğrilikler cerrahi girişim ile tamamen düzeltilebilir. Ancak eğriliğin sert ve fazla olduğu durumlarda, buna bağlı olarak bozulmuş olan gövde dengesinin düzeltilmesi öncelikli hedef olarak seçilir.

Skolyozun Vücut Sağlığı ve Psikolojik Gelişim Üzerindeki Etkileri

Skolyoz veya omurganın diğer şekil bozuklukları sadece kozmetik bir sorun değildir. Patolojik durumun özelliklerine bağlı olarak küçük yaşta başlayan eğrilikler, ileri derecelere ulaşabilir ve bu durum, öncelikle solunum sistemi ile diğer iç organların sağlıklı gelişimini engelleyebilir. Öte yandan, eğriliğin ve gövde dengesinin düzeltilmediği durumlarda, ileride oluşacak dejeneratif omurga hastalıklarına bağlı bel ağrılarının tabloya ekleneceği unutulmamalıdır.

Skolyozda, şekil bozukluğu nedeniyle görünüş olarak akranlarından farklılık gösteren çocukların duygusal olarak yaşayacakları sorunlar dikkatle izlenmeli ve gerektiğinde psikolojik destek sağlanmalıdır. Çoğu okul çağında olan bu çocukların eğitimleri de dikkate alınmalı; her yönden sağlıklı bireyler olarak yetişmeleri için hekim, aile ve okul iş birliği içinde olmalıdır.

Bilgi ve Randevu İçin;

0 (312) 666 7 666