Lösante Blog

KIZAMIK (measles , rubeola)

Aşı ile yok olan ,aşı ihmali ile  geri dönen tarihi enfeksiyon

Kızamık aşı ile önlenebilir bir virüs enfeksiyonudur. Kızamık aşısından önce kızamık her yıl yaklaşık 2 milyon üzerinde ölümle sonuçlanan bir hastalıktı.1960 larda aşının kullanıma girmesi ile  hastalık ve bağlı ölümler dünyada hızla azalmaya başladı. Ülkemizde düzenli aşı uygulanması ile uzun yıllar görülmeyen kızamık vakaları 2012 yılında artmaya başlamıştır. COVID 19 pandemisinin olumsuz koşullarında çocuk aşılamalarının ihmal edilmesi, aşı kararsızlığı ve reddinde artış olması, aşısız düzensiz göçmenler  ülkemizde kızamık vakalarının artışının en önemli nedenleridir.

Kızamık nasıl bulaşır?

Kızamık çok bulaşıcı bir hastalıktır. Kızamık hastası ile temas eden duyarlı bir bireyin hasta olma olasılığı % 90'dır. Bulaşıcılık süresinin, döküntünün ortaya çıkmasından önceki beş gün ile sonrasındaki dört gün arasında olduğu tahmin edilmektedir. Kızamıklı bir hastanın solunum salgılarından kaynaklanan bulaşıcı damlacıklar iki saate kadar havada kalabilir. Bu nedenle hastalık, kişiden kişiye temas olmasa bile kamusal alanlarda bulaşabilir.

Kızamık belirti ve bulguları nelerdir?

Ateş, halsizlik, döküntü, öksürük, nezle ve konjunktivit başlıca belirti ve bulgularıdır .Ağızda tipik olarak koplik lekeler ortaya çıkar. Koplik lekelerinin belirmesinden 12-24 saat sonra döküntüler saptanır.Kırmızı, deriden kabarık (makülopapüler döküntü) döküntüleri kulak arkasından başlar ve 24 saat içinde tüm vücuda yayılır Avuç içi ve ayak tabanında nadiren görülür. Birleşme eğilimindedir.Basmakla solar.6-7. günde pullanarak kaybolur.

Kızamık komplikasyonları nelerdir ve hangi hasta gruplarında ağır geçebilir?

Kızamığın en sık görülen komplikasyonları, solunum sistemi ve sinir sistemi komplikasyonlarıdır.

AIDS, kanser hastaları ve konjenital immun yetmezlik gibi hücresel immunite bozukluklarında ciddi seyirli kızamık görülebilir. Bu hastalarda ölüm oranı yüksektir. Malnütrisyonlu çocuklarda da kızamık ciddi seyreder.

Bebeklerde kızamıktan ölümlerin %60’ını pnömoniden ölümler oluştururken, 10-14 yaş çocuklardaki ölümler daha çok akut ensefalit nedeni iledir. Larenjit, keratokonjunktivit hastalığın diğer komplikasyonlarıdır.

Gebelerde hepatit ve pnömoni ile seyreden  ciddi  kızamık görülebilir.Prematüre doğum ve ölü doğum görülebilir

Subakut Sklerozan Panensefalit (SSPE)  nedir?

SSPE, kızamık nedeni ile oluşan ilerleyici kronik ensefalittir.Genellikle, kızamık hastalığının geçirilmesinden 7-10 yıl sonra görülmektedir.SSPE hastalarında moleküler tanı yöntemleri ile yapılan incelemelerde hastalığa neden olan kızamık virüsü gösterilmiştir. Kızamık aşısı SSPE’ye neden olmaz.Yaşamın erken dönemlerinde kızamık geçirilmesi SSPE olasılığının artmasına neden olur.

Kızamık tanısı nasıl konulur?

Burun ve  boğazdan alınan  (nazofaringeal )örnekte PCR testi ile  kızamık virüs RNA sının saptanması ile kesin tanı konulur.

Kızamığa özgü IgM antikoru saptanması ve  2-4 hafta arayla alınan serum örneklerinde kızamığa özgü IgG antikor düzeyinde belirgin (en az 4 kat) artış da kızamık tanısı için değerlidir.

Kızamık vakası ile temas edenler nasıl korunur?

Vakalar 5 gün boyunca evde izole edilmeli, başka kişilerin eve ziyareti engellenmeli ve ev halkı aşılanmalıdır. Hasta evde ayrı bir odada izole edilmelidir. Odaya giriş ve çıkışlar sınırlandırılmalıdır.Hastanın bakımından sorumlu kişiler maske kullanmalıdır. Okula/kreşe devam eden çocuklar, kızamık tanısı dışlanana kadar okula gönderilmemelidir.

Olası ve/veya kesin kızamık vakasıyla temas etmiş olan ve iki doz aşılandığını belgeleyemeyen ve/veya hastalığı geçirmemiş olan 6 ayın üzerindeki herkese koruyucu olarak ilk 72 saat içerisinde bir doz KKK aşısı uygulanmalıdır.Tüm temaslılar üç hafta boyunca belirtiler açısından izlenmelidir. Aşı uygulamasının yapılamadığı kızamık vakasıyla temas eden 6 aydan küçük bebeklere annenin IgG düzeyi kontrol edilerek intravenöz immünglobulin (IVIG) uygulanmalıdır.

Kızamık  vakalarının görüldüğü bu evrede aşılama programı nasıldır?

Kızamık aşısı, çocukluk dönemi Sağlık Bakanlığı aşı takviminde KKK (Kızamık- Kızamıkçık- Kabakulak) şeklinde, 12. ayda ve (1 Temmuz 2016 tarihinde doğanlardan başlamak üzere) 48.ayına girmiş olan tüm çocuklara iki doz olarak uygulanmaktadır.

1 Temmuz 2016 tarihinden önce doğmuş ve halen ilköğretime başlamamış olan çocukların KKK ikinci dozu ise 2020-2021, 2021-2022 ve 2022-2023 eğitim ve öğretim dönemlerinde okul aşılamaları şeklinde uygulanması planlanmıştır.

Kızamık salgını nedeniyle 9 ay ve üzerinde ve 12 aydan küçük olan tüm bebeklere ilave bir doz kızamık içeren aşı uygulaması yapılmaktadır. Bu bebekler 12. ayı doldurduklarında ise (bir önceki kızamık içeren aşı dozu ile arasında en az dört hafta olacak şekilde) rutin KKK aşısı dozunun uygulanması gerekmektedir.

Ülkemizde tek doz kızamık aşısı uygulanan dönemde aşılananların kızamık geçirme olasılığı yüksektir. Bu nedenle 1980-1991 yılları arasında doğan kişilerin KKK aşılanma durumları sorgulanarak bu yaş grubunda yer alan ve kayıtlı iki doz KKK aşısı olmayan erişkinlere, dört hafta arayla iki doz olarak KKK aşı uygulanmaktadır.

Ayrıca sağlık çalışanları, askerler, hava limanı ve turizm çalışanları gibi temas riski yüksek gruplara aşı yapılmaktadır.

Kızamık Kızamıkçık Kabakulak (KKK) aşısı  

Kızamık için kullandığımız aşı karma aşıdır. KKK aşısı komponentlerinin biri ya da ikisi için bağışık olan kişilere aşının yapılmasında bir sakınca yoktur.

Kızamık aşısı canlı, atenüe edilmiş (etkinliği azaltılmış ) virüs aşısıdır.Aşılananların % 5inde aşıdan 7-12 gün sonra başlayan ve 1-2 gün süren ateş ve hafif döküntü görülebilir.

Kızamıkçık aşısı insan diploid hücre kültürlerinde (RA 27/3) üretilen virüsün atenüe edilmesi ile elde edilir.Kızamıkçık aşısının ateş, döküntü eklem ağrısı ,bazen artrit şeklindeki yan etkileri erişkinde daha sık görülmektedir .

Kabakulak aşısı da canlı atenüe bir virüs aşısıdır.Nadiren parotitis ve orşite yol açabilir.

Gebelere ve 4 hafta içinde gebelik olasılığı olan kadınlara KKK aşısı yapılmamalıdır.

Bilgi ve Randevu için;

0 312 666 7 666